Dzięki partnerstwu publiczno-prywatnemu ludzkość realizowała i realizuje najbardziej ambitne programy technologiczne – np. związane z badaniami przestrzeni kosmicznej, ale skuteczność tej formy działania prowadzi do przełomów również w wielu innych dziedzinach – m.in. w medycynie. To właśnie o wciąż niewykorzystanym potencjale współpracy pomiędzy sektorem publicznym i prywatnym debatowali Minister Zdrowia, Adam Niedzielski, Minister Edukacji i Nauki Przemysław Czarnek, Prezes Agencji Badań Medycznych Radosław Sierpiński oraz inni uczestnicy zorganizowanego przez Instytut Rozwoju Spraw Społecznych panelu dyskusyjnego „Międzynarodowe partnerstwo publiczno-prywatne w nauce i ochronie zdrowia – priorytety i wyzwania”, który odbył się 7 września w ramach 31. Forum Ekonomicznego w Karpaczu.
Z hasłem „partnerstwo publiczno-prywatne” większość osób nie miałaby zapewne żadnych skojarzeń. Sytuacja zmienia się o 180 stopni, gdy zapytamy, czy ktoś słyszał o lądowaniu człowieka na księżycu. Program Apollo jest właśnie jednym wielu z przykładów współpracy pomiędzy sektorem publicznym i prywatnym oraz tego jak wielkim wyzwaniom można sprostać stawiając na nią. Moderująca dyskusję Prezes IRSS, Małgorzata Bogusz, otwierając panel zwracała uwagę, że: „Dziś zarówno w Polsce, jak i w skali międzynarodowej powinniśmy szukać ścieżek do rozwoju właśnie partnerstwa publiczno-prywatnego, cytując słowa Prezydenta Kennedy’ego: „Not because it’s easy, but because it’s hard”. Dzięki współdziałaniu sektorów publicznego i prywatnego człowiek stanął na Srebrnym Globie, a jego owocem były innowacje i technologie, z których korzystamy do dziś praktycznie w każdym domu, w każdym zakątku świata. Ale nie trzeba szukać projektów sięgających kosmosu, by korzystać z potężnych impulsów rozwojowych i innowacyjnych jakie niesie ze sobą partnerstwo publiczno-prywatne. Jest wiele innych obszarów, w których może ono doprowadzić do przełomowych rezultatów. Jednym z nich jest m.in. ochrona zdrowia”.
Jak podkreślali uczestnicy dyskusji kryzysy, które miały miejsce w ostatnich latach, takie jak pandemia COVID-19 oraz zbrojna napaść Rosji na Ukrainę, pokazały nam, jak ważne jest szybkie podejmowanie działań. Współczesny świat nie zostawia wiele czasu na reakcję. Dlatego kluczowa staje się synergia działań. Minister Edukacji i Nauki, Przemysław Czarnek, mówiąc o partnerstwie publiczno-prywatnym zaznaczał: “Rozwój nauki i zwiększanie efektywności pracy naukowców, które przekładają się na rzeczywistość, szczególnie w obszarze ochrony zdrowia, to są drogi, którymi powinniśmy podążać. Wszystkie ścieżki, które prowadzą do tego, by wynaleźć nowe terapie są na wagę złota. Ważna jest współpraca międzynarodowa pomiędzy uczelniami. Przykładem jest współpraca m.in. Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, z Uniwersytetem Rzymskim „La Sapienza” i Polikliniką Gemelli, dzięki której możemy prowadzić wymianę akademicką oraz dzielić się wiedzą i doświadczeniem. Jest to rodzaj partnerstwa publiczno-prywatnego”.
Partnerstwo publiczno-prywatne stanowi potężny impuls do rozwoju nauki i wdrażania innowacji w wielu krajach. Model ten znajduje zastosowanie w wielu dziedzinach – począwszy od fazy badań po mechanizmy zapewnienia dostępu do najnowocześniejszych terapii medycznych ratujących życie całym populacjom. Wojciech Nowak, Group Senior Director, Global Governmental Affairs z Novartis International sygnalizował: „Metody walki z zagrożeniami populacyjnymi powinny być tak innowacyjne jak same technologie. Partnerstwa Publiczno-Prywatne pokazały swój pełny potencjał w dobie kryzysu pandemicznego, więc powinniśmy kontynuować takie samo partnerskie podejście w kontekście ukrytej pandemii chorób układu krążenia”.
Od lat płaszczyzny i branże, w których przenika się współpraca sektora publicznego z przedsiębiorstwami, należą do najbardziej innowacyjnych. Instytucje publiczne włączając się we współpracę z firmami, stają się adwokatami rozwoju. Państwo korzystając z potencjału przedsiębiorstw może szybciej i skuteczniej rozwiązywać najistotniejsze problemy oraz stymulować rozwój w kluczowych dla przyszłości dziedzinach. Jak tłumaczył Radosław Sierpiński, Prezes Agencji Badań Medycznych (ABM): „To właśnie z myślą o wykorzystaniu potencjału partnerstwa publiczno-prywatnego Agencja powołała do życia Warsaw Health Innovation Hub. To krok do budowy „Polskiej Doliny Medycznej”. Warsaw Health Innovation Hub staje się naturalnym miejscem wymiany doświadczeń, przepływu pomysłów oraz nawiązywania współpracy pomiędzy podmiotami gospodarczymi, publicznymi i akademickimi związanymi z sektorem biomedycznym”. Szef ABM podkreślał:„Wierzę, że Warsaw Health Innovation Hub to początek czegoś wyjątkowego w partnerstwie publiczno-prywatnym. Przyszłość Warsaw Health Innovation Hub maluje się w dobrych barwach. Choć dotychczas partnerstwo publiczno-prywatne nie cieszyło się dobrym PR-em. Ale odczarowujemy to w ostatnich latach. Partnerstwo publiczno-prywatne jest nieuchronnością. Szczepionki, które wybawiły świat to efekt partnerstwa publiczno-prywatnego. Dzięki temu wszyscy wygraliśmy mam nadzieje z pandemią.”
Z kolei Piotr Mazurek, Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, Pełnomocnik Rządu ds. Polityki Młodzieżowej, wskazywał: „Organizacje pozarządowe odgrywają coraz istotniejszą rolę w wielu obszarach, w tym w ochronie zdrowia. Rozwój nauki, technologii i innowacji często jest animowany przez ludzi młodych, pełnych pasji i zaangażowania, działających właśnie w trzecim sektorze. Dlatego partnerstwa publiczno-prywatno-społeczne są niezwykle ważne, potrzebne i korzystne z perspektywy społeczeństwa. Dowiodły tego chociażby ostatnie miesiące, kiedy obywatele przyłączyli się do pomocy uchodźcom przybywającym do Polski z ogarniętej wojną Ukrainy, stając się istotnym partnerem instytucji publicznych”.
Mariano Bizzarri, Profesor Patologii Klinicznej na Wydziale Medycyny Doświadczalnej, Uniwersytetu „La Sapienza” w Rzymie mówił wprost: „Bez zaangażowania środków publicznych wiele badań naukowych zarówno w dziedzinie medycyny, jak i w wielu innych obszarach byłoby po prostu niemożliwe. Mecenat instytucji publicznych był, jest i pozostanie nieodzowny. Bez niego nie osiągniemy szybkiego postępu ani w ochronie zdrowia, ani w wielu innych dziedzinach”.
Dimitri Gitas, Dyrektor Zarządzający MSD Polska, mówił natomiast, że współpraca czy stymulowanie przez instytucje publiczne określonych kierunków rozwoju może przybierać różne formy: „Inwestycje MSD w badania i rozwój w Polsce przyczyniły się do opracowania nowych możliwości terapeutycznych dla pacjentów chorych na raka. Jesteśmy dumni, że Ministerstwo Rozwoju i Technologii przyznało nam tytuł Centrum Badawczo-Rozwojowego w Polsce”.
Na zakończenie panelu, uczestnicy zgodzili się, że partnerstwo publiczno-prywatne to wciąż w niewystarczającym stopniu wykorzystywana forma współpracy, której odpowiedzialny rozwój może przynieść wiele korzyści obywatelom zarówno w ochronie zdrowia jak i w wielu innych obszarach.
Dofinansowano przez Narodowy Instytut Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021-2030.